กลบทก้านต่อดอก
                            จาก "กลบทศิริวิบุลกิตติ์" โดยหลวงศรีปรีชา (เซ่ง)

                                           ๐ ครั้นรุ่งรางสว่างรัศมีศรี         
                                           พระภูมีลี่เดินเนินป่าหา
                                           ซึ่งผลไม้ใกล้กลาดดาษป่ามา      
                                           ให้กัลยาเสวยเชยสมชม

                                           ถึงเนินวิบูลย์บรรพ์อันกว้างขวาง      
                                           พระพานางย่างเดินเนินพนมสม
                                           เหนบรรณศาลาสุดอุดมชม         
                                           น่านิยมชื่นจิตรพิสมัยใน

                                           เป็นอาศรมอิสิงทิ้งขว้างร้าง         
                                           ดูสำอางเอี่ยมอาสน์กวาดใหม่ใหม่
                                           บริกขารตั้งเรียงเคียงไว้ใน         
                                           เธอเข้าไปนั่งหน้าอาศรมชม

                                           จึ่งปลดเปลื้องเครื่องทรงภูษาหา      
                                           นุ่งผ้าคากรองเอี่ยมเทียมพรหมสม
                                           ห่มหนังเสือเหลือดีนิยมชม         
                                           งามอุดมดั่งจันทร์บันเทิงเริง

                                           เธอจึ่งบวชยวดยิ่งมิ่งนาฏสวสดิ์      
                                           เป็นดาบสนีอาจเอี่ยมเอิงเถลิง
                                           สงัดเจียมเสงี่ยมจิตรระเริงเลิง      
                                           สองบันเทิงสร้างสมชมฌานนาน

                                           พระศิริมดีเทวีศรี            
                                           มีวาทีตอบอรรถพัจมานสาร
                                           เจ้าน้อมกรอ่อนกราบภูบาลกราน      
                                           ขอปฏิญาณต่อองค์ทรงธรรม์พลัน

                                           ว่าข้าบาทนาฏน้องปองกายหมาย      
                                           จะบากบ่ายเข้าในไพรวันสัณฑ์
                                           เที่ยวเก็บผลไม้สุกทุกพรรณอัน      
                                           อภิวันท์ประนิบัติภัสดามา

                                           จนชีพลับดับล่วงดวงจิตรสนิท      
                                           สงบจิตรแจ้งอรรถสัจจาหา
                                           พระองค์จงสุขีทิวารา         
                                           อยู่วัสสมาอาศรมชมฌานนาน

                                           อย่าลำบากยากใจไปป่าหา         
                                           ข้าเอกาจรในไพรสาณฑ์หาร
                                           พระจอมภพขอปฏิญาณการ         
                                           ยอดยุพมาลย์เอกีลีลาคลา

                                           เที่ยวเสาะแสวงผลไม้ได้มากหลาก      
                                           แล้วบ่ายบากกลับมาศาลาหา
                                           เจ้าต้มตั้งตักอุทกธารา         
                                           จัดแจ้งหาฟืนไฟใจสมชม

                                           ประนิบัติปัดกวาดมาดจิตรสนิท      
                                           ต่อบพิตรฤๅษีนิยมสม
                                           มิให้เคืองฝ่าธุลีภิรมย์ชม         
                                           สุดนิยมพิสมัยใจปรีดี ฯ

                                           ๑-----------------------๑

กลบทก้านต่อดอก  ปรากฏอยู่ในการประพันธ์ลำดับที่ ๑๘ ของตำราศิริวิบุลกิตติ์

             พิจารณาโดยรวมเห็นว่า มีข้อพิเศษเพิ่มจากกลอนทั่วไป คือ

                     ๐  ให้มีสัมผัสสระชิดเสียงเดียวกัน ๑ คู่ อยู่ที่สองคำท้ายปลายวรรค ของทุกวรรค ตลอดสำนวนการเขียน

              ** กลบทนี้มีที่มาปรากฏทั้งในตำรา "กลบทศิริวิบุลกิตติ์"   และกลบท  "จารึกวัดพระเชตุพนฯ"

-๐ กลบทที่อยู่ในกลุ่มเดียวกัน ๐-
      • กลบท อักษรสังวาส ^คลิก

              ผิดพลาดประการใดขออภัยไว้ ณ ที่นี้ครับผม
               ...-๐  Black Sword (หมู มยุรธุชบูรพา) ๐-...

                              
                                    • กลับสู่หน้าห้องเรียน กลอนกลบท ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอน ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง  ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน ฉันท์  ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย ^คลิก
                              

                        

                                           กลบทก้านต่อดอก
                              (หลวงลิขิตปรีชา : ประชุมจารึกวัดพระเชตุพนฯ)

                                           ๐-------------------------๐         
                                           แสนถวิลเทวศว้าอาวรณ์สมร
                                           ทุกข์ระทมกรมทรวงดั่งศรรอน   
                                           จะนั่งนอนมีแต่พร่ำกำศรวญครวญ

                                           ตั้งแต่พรากจากเจ้ามาวันนั้น         
                                           ไม่เว้นวายคลายกระสรรต์รันจวญหวร
                                           โอ้โฉมงามงามเสงี่ยมสงวนนวล      
                                           พี่เจียมจิตรมิดม้วนอารมณ์กรม

                                           จะผันผ่อนก็บ่ห่อนบันเทาเศร้า      
                                           ทุกข์เท่าเขาโค่นทับระทมถม
                                           แสนสุดโศกด้วยวิโยคนิยมชม      
                                           เจบระบมจิตรเจียนทำลายวาย

                                           โอ้เจบรักษหนักหนอครั้งนี้นี่      
                                           เหนสุดทีที่จะให้เคลื่อนคลายหาย
                                           แม้นโรคันอันอื่นระคายกาย      
                                           แพทย์ภอย้ายยาแก้บันเทาเบา

                                           นี่เหลือแพทย์ที่จะแปรแก้ไขได้      
                                           เปนโรคใจไฟสมรร้อนเร่าเผา
                                           สุดจะผ่อนถอนทุกข์ทุเลาเพลา      
                                           ทุกค่ำเช้าเฝ้าแต่พร่ำรำพึงตะลึง

                                           จะเหนบ้างหฤๅไฉนใจมิตรจิตร       
                                           ซึ่งทวีเทวศคิดคำนึงถึง
                                           ไม่เสื่อมส่างห่างหักรักษรึงตรึง      
                                           เปนปีครึ่งครวญคร่ำรำคานนาน

                                           สุดจะขืนฝืนอารมณ์กรมตรึกนึก      
                                           จึงจาฦกเรื่องพจมานสาร
                                           โดยยุบลกลบทบุราณกาล         
                                           เรียกว่าก้านต่อดอกบอกไว้เอย ฯ   
   
                                 (หลวงลิขิตปรีชา : ประชุมจารึกวัดพระเชตุพนฯ)



กลบทก้านต่อดอก  พิจารณาโดยรวมเห็นว่า มีข้อพิเศษเพิ่มจากกลอนทั่วไป คือ

                         ๐ ให้มีสัมผัสสระชิดเสียงเดียวกัน ๑ คู่ อยู่ที่สองคำท้ายปลายวรรค ของทุกวรรค ตลอดสำนวนการเขียน

              ** กลบทนี้มีที่มาปรากฏทั้งในตำรา "กลบทศิริวิบุลกิตติ์"   และกลบท  "จารึกวัดพระเชตุพนฯ"

-๐ กลบทที่อยู่ในกลุ่มเดียวกัน ๐-
      • กลบท อักษรสังวาส ^คลิก

              ผิดพลาดประการใดขออภัยไว้ ณ ที่นี้ครับผม
               ...-๐  Black Sword (หมู มยุรธุชบูรพา) ๐-...

                              
                                    • กลับสู่หน้าห้องเรียน กลอนกลบท ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอน ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง  ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน ฉันท์  ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย ^คลิก