กลบทกินนรเก็บบัว  
                             จาก "กลบทศิริวิบุลกิตติ์" โดยหลวงศรีปรีชา (เซ่ง)

                                           ๐ สั่งทัพ เสร็จทัพ แล้วรับสั่ง       
                                           ให้โหรตั้ง หาตั้ง คูณหารนับ
                                           ให้ดูฤกษ์ ยกฤกษ์ จะเบิกทัพ          
                                           พวกโหรจับ หาจับ ตำรับครู

                                           พิเคราะห์วันหาวันวันธงไชย       
                                           ได้ฤกษ์ใหญ่ยามใหญ่ปลอดราหู
                                           พระกาลปลอดห่วงปลอดปลอดมิตยู      
                                           บ่ายหน้าสู่ผินสู่หมู่เทวา

                                           ให้จัดช้างแต่งช้างสำอางดี         
                                           ต้องชื่อศรีนามศรีมีมหา
                                           สำหรับทรงรองทรงองค์นรา      
                                           ให้จัดม้าแต่งม้ากล้าณรงค์

                                           ต้องชื่อเดชนามเดชวิเศษศรี         
                                           สำหรับที่รองที่มีประสงค์
                                           ให้จัดรถแต่งรถที่ยศยง         
                                           สำหรับองค์รององค์เมื่อทรงรถ

                                           ให้ต้องนามปีนามตามมนตรี      
                                           แต่ชื่อดีนามดีมีกำหนด
                                           เอาใบไม้รากไม้ได้ปรากฎ         
                                           ชื่อกำหนดนามกำหนดจดอังคาร

                                           เป็นนามเมืองชื่อเมืองเมืองจัมบาก      
                                           เรียกชื่อหลากนามหลากหลากสถาน
                                           เอารองเหยียบยืนเหยียบเหยียบตัวการ   
                                           ให้จอมอารย์เหยียบอานอ่านมนต์ทรง

                                           แล้วสอดองค์ทรงองค์อลงกรณ์      
                                           ดูอำภรอาภรณ์เครื่องสูงระหง
                                           สีแดงแสงแดงสอดแต่งทรง         
                                           ให้สององค์ใส่องค์ล้วนทรงแดง

                                           เอาตามวันศรีวันวันอาทิตย์         
                                           ให้แปลงฤทธิ์ปลงฤทธิ์ปลอบพระแสง
                                           ชื่อพระกาลนามพระกาลอันรานแรง      
                                           ให้บ่ายแบ่งเบี่ยงแบ่งพระพักตรา

                                           ให้หลีกข้างเลี่ยงข้างหว่างผีหลวง      
                                           ให้ปลอดห่วงเปล่าห่วงหลาวเหล็กหา
                                           ให้ทรงเหยียบเสด็จเหยียบเศียรนาคา      
                                           ให้ผิดหน้าบ่ายหน้าตามนาคิน

                                           แลดูดวงแลดวงพระทินกร         
                                           เหนรังศรเรืองศรราศีสิน
                                           ไม่มีเมฆหมอกเมฆเป็นเมฆบิน      
                                           ดูปลอดสิ้นเปลื้องสิ้นราคิดดวง

                                           พระทรงนั่งเสด็จนั่งคีวังคช         
                                           จิตรกำหนดใจกำหนดสะกดหน่วง
                                           จะยกฉายเมฆฉายหมายจิตรล่วง      
                                           พระทัยหน่วงจิตรหน่วงที่ช่วงเงา

                                           น้ำใจตั้งจิตรตั้งหวังอ่านเวท         
                                           แล้วเพ่งเนตรพิศเนตรพอเนตรเฉงา
                                           ดูอากาศแลอากาศเป็นลาดเลา      
                                           ก็เหนเงาแลเงาเป็นเงางาม

                                           ทั้งเงาช้างเงาทรงองค์กระษัตริย์      
                                           ดูผ่องจัดแผ้วจัดไม่ขัดขาม
                                           พอคิชฌราปีกรานำหน้างาม         
                                           เหนต้องนามตามนามนามสุรินทร์

                                           สกุณฤกษ์ ให้ฤกษ์ นำฤกษ์ทัพ      
                                           ชื่อก็จับ นามก็จับ กับทรงศิลป์
                                           ชื่อยศกิติ์ จองกิจ จอมนรินทร์      
                                           นามกระบิล ในกระบิล สุรินทร์นาม

                                           หนึ่งนกแร้งนำแร้งตำแหน่งมี      
                                           ช่างต้องที่ตามที่ไม่มีขาม
                                           สุรินทร์ฤกษ์ให้ฤกษ์ต้องฤกษ์ตาม      
                                           พระทรงนามทรงรดน้ำน้ำพุทธมนต์

                                           พระสงฆ์สวดพราหมณ์สวดประกวดกัน   
                                           เสียงก้องลั่นกลองลั่นหวั่นไพรสณฑ์
                                           ก็ย้ายทัพยกทัพจัตุรพล         
                                           จนลุดลล่วงดลเข้าดลแดน ฯ

                                             ๑--------------------๑

กลบทกินนรเก็บบัว ปรากฏอยู่ในการประพันธ์ลำดับที่ ๑๓ ของตำราศิริวิบุลกิตติ์


             พิจารณาโดยรวมเห็นว่า มีข้อพิเศษเพิ่มจากกลอนทั่วไป คือ

... ให้ซ้ำคำหรือซ้ำเสียงระหว่าง "คำท้ายของช่วงแรก" และ "คำท้ายของช่วงกลาง" ของวรรคกลอนทุกวรรค

   ** กลบทนี้มีปรากฏทั้งใน "กลบทศิริวิบุลกิตติ์"  และ   "จารึกวัดพระเชตุพนฯ"

** รูปแบบกลบทกินนรเก็บบัว ของ ศิริวิบุลกิตติ์ แตกต่างกับของ ประชุมจารึกวัดพระเชตุพนฯ ด้วยของประชุมจารึกวัดพระเชตุพนฯ ไม่ต้องระบุตำแหน่งที่แน่นอน ขอเพียงแต่อยุ่ในการอ่านช่วงแรก และช่วงกลาง ของวรรคกลอน
            
              ผิดพลาดประการใดขออภัยไว้ ณ ที่นี้ครับผม
               ...-๐  Black Sword (หมู มยุรธุชบูรพา) ๐-...

                               
                                    • กลับสู่หน้าห้องเรียน กลอนกลบท ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอน ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง  ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน ฉันท์  ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย ^คลิก
                              

                                  

                                                 กลบทกินนรเก็บบัว
                     (หลวงลิขิตปรีชา (ปลอบ โรจนกุล) : ประชุมจารึกวัดพระเชตุพนฯ)

                                           ๐-----------------------๐         
                                           ฉิใจ ฉะใจ กระไรสมร
                                           หวังสวาดิ์ ปลิดสวาดิ์ บำราศจร      
                                           ตัดอาไลย อาวรณ์ ให้นอนเดียว

                                           แต่แรกรักษ หวังว่ารักษ ไม่แรมสอง      
                                           ไม่แหนงน้อง ว่าน้อง นี้แสนเฉลียว
                                           โอ้ยามลืม เลยลืม เสียจริงเจียว      
                                           ชั่งเด็ดเดี่ยว เด็ดรักษ หักใจเมิล

                                           นิจาน้อง ไฉนน้อง ไม่ตรองบ้าง      
                                           มาด่วนร้าง ด่วนราน พาลห่างเหิร
                                           หฤๅช้ำใจ ช้ำคำ ที่ก้ำเกิน         
                                           สบเพลิน เผลอเพลิน จึงเขินระคาง

                                           หฤๅได้ลิ้นได้ลมคารมไหน         
                                           ที่พึงใจพึงจิตร์จึ่งคิดหมาง
                                           จงไขใจไขจริงที่สิ่งจาง         
                                           อย่าหมายพรางหมายอำทำละเมอ

                                           จะปิดความปิดควันนั้นอย่าคิด      
                                           ไหนจะมิดจะมีอายขายหน้าเหนอ
                                           ช่างทำเหิรทำสะเทินจนเดิรเจอ      
                                           กลับแก้เก้อแก้ขวยไม่เขินคำ

                                           ขอออกตัวออกตนเสียพ้นชื่อ      
                                           อย่าไขสือไขรอยให้พลอยถลำ
                                           แต่ปางนี้ปางหน้าอย่าปิดทำ         
                                           จงประจำประเจิดเชิดให้ชัดตัว

                                           เรารับแพ้รับผิดเข็ดฤทธิ์เจ้า         
                                           ค้าตะเภาตะภายชื่อให้หฤๅชั่ว
                                           เรื่องเร่รอนเร่รักษภักตร์หมองมัว      
                                           นามกินนรเก็บบัวบทนี้เอย ฯ

                     (หลวงลิขิตปรีชา (ปลอบ โรจนกุล) : ประชุมจารึกวัดพระเชตุพนฯ)



กลบทกินนรเก็บบัว  พิจารณาโดยรวมเห็นว่า มีข้อพิเศษเพิ่มจากกลอนทั่วไป คือ

... ให้ซ้ำคำหรือซ้ำเสียงโดยไม่บังคับตำแหน่ง เพียงแต่ต้องอยู่ระหว่างช่วงแรก กับ ช่วงกลาง ของกลอนในวรรค และมีคำแทรกกลางคำหนึ่ง (นิยมซ้ำคำที่ ๒ และ ๔)

   ** กลบทนี้มีปรากฏทั้งใน "กลบทศิริวิบุลกิตติ์"  และ   "จารึกวัดพระเชตุพนฯ"

** รูปแบบกลบทกินนรเก็บบัว ของ ประชุมจารึกวัดพระเชตุพนฯ แตกต่างกับของ ศิริวิบุลกิตติ์ ด้วยของศิริวิบุลกิตติ์ ต้องกำหนดตำแหน่งคำที่ซ้ำอย่างแน่นอน คือตรงคำท้ายของช่วงแรก และคำท้ายของช่วงกลาง ของวรรคกลอน
 
              ผิดพลาดประการใดขออภัยไว้ ณ ที่นี้ครับผม
               ...-๐  Black Sword (หมู มยุรธุชบูรพา) ๐-...

                              
                                    • กลับสู่หน้าห้องเรียน กลอนกลบท ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอน ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง  ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน ฉันท์  ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย ^คลิก