- กาพย์เต้นกำ ๑๖ -

          กาพย์เต้นกำ ๑๖   เป็นกาพย์ที่ประดิษฐ์ขึ้นโดยท่านศิวกานท์  ปทุมสูติ  ที่บันดาลใจจากเพลงเต้นกำรำเคียว (เต้นกำย่ำหญ้า) ซึ่งเป็นกลอนหัวเดียวของกลอนเพลงพื้นบ้านภาคกลาง  โดยนำใช้ครั้งแรกในกวีนิพนธ์  “เสียงปลุกยามค่ำคืน”  ปี ๒๕๔๑  และในงานกวีนิพนธ์ต่าง ๆ ต่อมา

๑.)  รูปแบบของกาพย์เต้นกำ ๑๖ (ดูผังด้านบนประกอบ)

         ๑.๑)  จำนวนคำ

                กาพย์เต้นกำ ๑๖   หนึ่งบทจะมี ๔  วรรค  วรรคละ ๔ คำเสมอกันหมด

               วรรคแรกมี  ๔  คำ ............. วรรคที่สองมี  ๔  คำ
               วรรคที่สามมี  ๔  คำ .......... วรรคที่สี่มี  ๔  คำ

               (รวมเป็น ๑๖ คำในหนึ่งบท)

๒.)  ลักษณะการส่งสัมผัส (ดูผังด้านบนประกอบ)

          ๒.๑)   สัมผัสสำคัญภายในบท

- คำสุดท้ายของวรรคที่ ๒   ส่งสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่ ๓

อนึ่ง หากว่าเนื้อความอำนวย
ในท้ายวรรคที่ ๑  สามารถส่งสัมผัสไปยังคำที่ ๒ (หรือ ๑)  ของวรรคที่ ๒  ได้เช่นกัน (พึงสังเกตจากตัวอย่างคำประพันธ์ด้านล่าง)

          ๒.๒)   สัมผัสระหว่างบท

หากแต่งมากกว่า ๑ บท
ให้คำสุดท้ายของบทก่อนหน้า   ส่งสัมผัสไปที่คำสุดท้ายในวรรคที่ ๔  ของบทต่อไป

 
          - ตัวอย่างคำประพันธ์บางส่วน -

- กาพย์เต้นกำ ๑๖ -
  (ภาพสองมิติ)

   ตำลึง/ไต่รั้ว                   ถั่วร้าน/ไต่คอก
เทพธิดา/ผมดอก              เดินหิ้ว/ตะกร้า
   องค์หญิง/วิ่งเล่น            กบเต้น/กระเหย่ง
หยุดคว้า/กระเตง              หิ้วตาม/เทพธิดา
   ยอดนั้นก็ดี                    ฝักนี้ก็สวย
แกงด้วยต้มด้วย                นะคุณแม่ขา
   ตำลึงเริงรั้ว                     ฝักถั่วเริงร้าน
องค์หญิงสำราญ               สุขสันต์เทพธิดา
   ยอดอวบฝักอ่อน            ครึ่งค่อนกระเตง
องค์หญิงร้องเพลง             ก้าวกระเหย่งไปมา
................ ฯลฯ ................
                                 (เสียงปลุกยามค่ำคืน : ศิวกานท์ ปทุมสูติ  (๒๕๔๑))

- กาพย์เต้นกำ ๑๖ -
  (สุ่มปลา)

และแล้วนักสุ่ม                 ก็ดุ่มหนองน้ำ
สุ่มแรกลงนำ                    สุ่มตามเต็มหนอง
สุ่มเดินดาหน้า                  สุ่มสามัคคี
ไม่ปล่อยพื้นที่                   ให้ปลาแถกท่อง
ปีกซ้ายเข้ารา                    ปีกขวาเข้ารุม
ต้อนปลาเข้ามุม                เข้าสุ่มเข้าซอง
พอครอบสุ่มลง                 ได้ตรงตัวปลา
คนสุ่มรุ้ท่า                        ปลาถูกปลาถอง
มือสุ่มมือดี                       ไม่มีเดาสุ่ม
ก็ควานมือกุม                   จับปลาใส่ข้อง
................ ฯลฯ ................
แม้อุปสรรค                      ต้องพักสุ่มบ้าง
นักสุ่มทุกนาง                   ก็ยังลุยหนอง
หมดหน้าหนึ่งมา               เอาหน้าหนึ่งใหม่
สุ่มห้อมล้อมไป                 สุ่มได้ใส่ข้อง
พอหม้อพอแกง                 พอแรงอ่อนล้า
กลับเหย้าเคหา                 ลูกผัวอิ่มท้อง
นัดหมายบ่ายพรุ่ง             ลงทุ่งอีกครา
อ้ายดุกตัวกล้า                  อีมุกมันจอง...
................ ฯลฯ ................
                                 (เสียงปลุกยามค่ำคืน : ศิวกานท์ ปทุมสูติ  (๒๕๔๑))

- กาพย์เต้นกำ ๑๖ -
 (เพลงเงียบ)

ดวงเดือนนอนฝัน             ดวงตะวันนอนหลับ
ดวงดาวเข้าหับ                 ไม่รู้ไม่เห็น
ขุนทองตายแล้ว                นกแก้วป่วยไข้
จักจั่นเป็นใบ้                    ไม่ร้อนไม่เย็น
ใบไม้ไม่ไหว                      พระพายไม่วก
แมงมุมกุมอก                   แอบกายซ่อนเร้น
กบก็ไม่ร้อง                       เขียดก็ไม่เริง
ร่างผอมซุกเพิง                  ภายค่ำลำเค็ญ
................ ฯลฯ ................
                                 (ข้าวเม่ารางไฟ : ศิวกานท์  ปทุมสูติ : (๒๕๔๔))

บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล
 - Black Sword -
 (หมู มยุรธุชบูรพา)

                              
                                    • กลับสู่หน้า สารบัญ กาพย์ ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอน ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน ฉันท์  ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอนกลบท ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท ^คลิก