- กาพย์สาวหาบน้ำ ๑๓ -

                กาพย์สาวหาบน้ำ ๑๓     เป็นกาพย์ที่ประดิษฐ์ขึ้นโดยท่านศิวกานท์  ปทุมสูติ  ที่พัฒนาจากกลอนหัวเดียวของกลอนเพลงพื้นบ้านภาคกลาง โดยบันดาลใจจากภาพของสาวหาบน้ำในชนบท การยวบหยุ่นของคานหาบน้ำ ที่รับกับการเต้นกระเพื่อมของน้ำในถังหาบ ผสานการก้าวย่างเหยาะหยับของหญิงสาวอย่างเป็นจังหวะ  เช่นเดียวกับจังหวะของกาพย์นี้  โดยนำใช้ครั้งแรกในกวีนิพนธ์  “เสียงปลุกยามค่ำคืน”  ปี ๒๕๔๑  และในงานนิพนธ์ต่าง ๆ ต่อมา

๑.)  รูปแบบของกาพย์สาวหาบน้ำ ๑๓

         ๑.๑)  จำนวนคำ

                กาพย์สาวหาบน้ำ หนึ่งบทจะมี ๔  วรรค

               วรรคแรกมี  ๒  คำ ............. วรรคที่สองมี  ๓  คำ
               วรรคที่สามมี  ๔  คำ .......... วรรคที่สี่มี  ๔  คำ

               (รวมเป็น ๑๓ คำในหนึ่งบท)

               โดยจังหวะการอ่านนั้น  แต่ละวรรคอ่านเป็นจังหวะเดียวรวดเสมอกันทุกวรรค

๒.) ลักษณะการส่งสัมผัส  (ดูผังด้านบนประกอบ)

     - สัมผัสสำคัญภายในบท -

           คำสุดท้ายของวรรคที่ ๒  ส่งสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่ ๓
           ส่วนวรรคอื่นเป็นอิสระ

     - สัมผัสสำคัญระหว่างบท -

           หากแต่งมากกว่า ๑ บท
           ให้คำสุดท้ายของบทก่อนหน้า   ส่งสัมผัสไปที่คำสุดท้ายในวรรคที่  ๔  ของบทต่อไป


- ตัวอย่างคำประพันธ์บางส่วน -

       - กาพย์สาวหาบน้ำ ๑๓ -
         (คิดถึงเทพธิดา)

       สาวน้อย                   กระโจมอก
       อาบน้ำท่านก            อาบอาทิตย์อุทัย

       นกน้ำ                       ลำประโดง
       เฝ้ายามอยู่โยง           ให้สาวแก้มใส

       ลอยคอ                     ในลำคู
       มือน้อยค่อยถู             เนื้อนก…อกใจ

       ขยับ                          เขยื้อนปม
       เพียงเทพพนม            โฉมน้องยองใย

       เนียนผ้า                     เนียนกายสาว
       ยิ่งเนียนใจหนาว         ทุกคราวฝันใฝ่

       แฝงตัว                      ใต้บัวบอน
       ปทุมทิพย์อรชร           ช้อนน้ำรำไร

       ปลอดตา                   ลำประโดง
       ทำซิ่นตีโป่ง                กระทุ่มน้ำใส

       สายน้ำ                      กับสาวน้อย
       ตะวันรุ่งร้อย               สร้อยอรุณวิไล

       สนาน                        สราญชื่น
       ระลอกหยอกกลืน       เกี้ยวโลมโฉมวัย

       กล้องภาพ                  จากสวรรค์
       บันทึกภาพวัน             ชีวิตสวยใส

       นกกา                        ริมท่าชล
       ร่ายกวีนิพนธ์              เพราะพริ้งยิ่งใหญ่

       สายลม                      เล่นดนตรี
       บรรสานดีดสี              กับซอลำไผ่

       กบเขียด                    ขับลำนำ
       สาวน้อยอาบน้ำ         อาบรักฝากใจ

       สาวน้อย                    กระโจมอก
       จากนาท่านก             อาบน้ำท่าไหน

       เปลือยอก                  และเปลือยตัว
       อยู่ใต้ฝักบัว                สิ้นแล้วหรือไร

       ทุ่งนา                         และฟ้าโค้ง
       เทพธิดาลำประโดง      อยู่ไกล…แสนไกล
                                         (เสียงปลุกยามค่ำคืน : ศิวกานท์ ปทุมสูติ  (๒๕๔๑))

       - กาพย์สาวหาบน้ำ ๑๓ -
         (ชีวิตในเรือนไฟ)

       ชีวิต                         ในเรือนไฟ
       เรามีหัวใจ                 เป็นสิ่งเดิมพัน

       ไฟร้อน                      ใช่ไฟร้าย
       ไฟมีความหมาย         แก่เธอและฉัน

       วันคืน                       พื้นถิ่นเนา
       ลำคลองสายเก่า        มีรักแจกปัน

       หลังฝน                     พายุฟาด
       ฝันที่เธอวาด              เธออาจเอื้อมฝัน

       บางเศร้า                   บางเหงาลึก
       ค่ำคืนดื่นดึก              มีเสียงสะอื้นสั่น

       เรือนหมอง                 แม่ร้องไห้
       น้ำตาแม่ไหล              แม่เธอ - แม่ฉัน

       ชีพรส                        เราคือไฟ
       กลางยุคสมัย             แห่งคลองสายนั้น
       ...... ฯลฯ ......
                                        (ข้าวเม่ารางไฟ : ศิวกานท์ ปทุมสูติ  (๒๕๔๔))

       - กาพย์สาวหาบน้ำ ๑๓ -
         (สาวหาบน้ำ)

       หาบน้ำ                     จากตีนท่า
       ย่างเท้าก้าวขา           ทะมัดทะมั่น

       ยวบหยุ่น                   ไม้คานกระหยับ
       น่องน้ำงามรับ            กระชับกระชั้น

       เนิบเนิบ                     ไปนวยนวย
        ‘แม่สาวลูกสวย’         ช่วยแรงแข็งขัน

       กระเฉิด                     บางกระฉอก
       พอแต้มเป็นดอก         ลายดินถิ่นนั้น

       กระเพื่อม                   เลื่อมเพชรรุ้ง
       สะท้อนแดดทุ่ง           รุ่งแสงตะวัน

       แม่แกร่ง                     ลูกก็เก่ง
       กระฉับกระเฉง            เขยื้อนขยัน

       ร่วงร้อย                     พลอยเม็ดเหงื่อ
       ในซับในเสื้อ               แนบเนื้อลาวัณย์

       ท่าน้ำ                        ถึงแปลงผัก
       ค่อยรดรินรัก              ชอุ่มชุ่มพลัน

       บุปผา                       ลดาดื่น
       ระรินรดรื่น                 ชื่นแรงแฝงฝัน

       หาบแม่                     และหาบลูก
       สายยูโยงผูก              สายใยสัมพันธ์

       บ่าแม่                        เป็นแบบบท
       บ่าลูกรู้รส                   ไปทีละขั้น

       เลี้ยงบ่า                     ไว้นะเจ้า
       โตขึ้นเป็นสาว             ทุกวันทุกวัน

       รูปรอย                       ปริญญา
       ลงหาบน้ำท่า              น่าอัศจรรย์

       ปั๊มขัด                        บาดาลข้อง
       เอาเหงื่อเอาน่อง         เป็นช่องธารสวรรค์

       อย่างนี้                      ซิลูกจ๋า
       มิเสียแรงบ่า               แม่หาบมาสากรรจ์

       ภาพใด                      หนองามเท่า
       ลูกหญิงแม่เหย้า         สาวหาบน้ำนั่น

       กระเพื่อม                   หัวใจพ่อ
       ไม่พักไม่พอ                จะพร่ำรำพัน

       เชื่อแล้ว                     ว่าสาวน้อย
       วันหนึ่งจะคล้อย         หาบมิ่งหาบขวัญ

       หนึ่งสมอง                  และสองบ่า
       บนวิถีมรรคา              ที่ลูกเชื่อมั่น

       ก้าวสาว                    ในก้าวสวย
       จะยืนหยัดด้วย           ปลีน่องผ่องพรรณ
                                        (ครอบครัวดวงตะวัน : ศิวกานท์ ปทุมสูติ  (๒๕๔๗))

บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล
- Black Sword -
 (หมู มยุรธุชบูรพา)


                              
                                    • กลับสู่หน้า สารบัญ กาพย์ ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอน ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน ฉันท์  ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอนกลบท ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท ^คลิก