- อินทรวงศ์วังสัฏฐฉันท์ ๑๒ -
อินทรวงศ์วังสัฏฐฉันท์ ๑๒ (อิน-ทระ-วง-วัง-สัด-ถะ-ฉัน) เป็นฉันท์ประดิษฐการเชิงทดลองที่ประดิษฐ์ขึ้นมาโดยคมทวน คันธนู (ประสาทพร ภูสุศิลป์ธร) ซึ่งนำใช้ในหนังสือกวีนิพนธ์ “กถาจรดปกาศิต (สามแพร่งชีวิตคำฉันท์)” เมื่อ พ.ศ. ๒๕๓๑ โดยแจ้งอธิบายไว้ว่า "ทำแบบเดียวกับอุปชาติฉันท์ ๑๑ เพียงแต่ว่านี้เป็นประเภทฉันท์ ๑๒" (โดยวรรค ๑ และ ๔ เป็นวังสัฏฐฉันท์, วรรค ๒ และ ๓ เป็นอินทรวงศ์ฉันท์) นั่นเอง
๑.) รูปแบบของอินทรวงศ์วังสัฏฐฉันท์ ๑๒
หนึ่งบท จะมี ๔ บาท
แต่ละบาทแบ่งเป็น ๒ วรรค
วรรคหน้ามี ๕ พยางค์ วรรคหลังมี ๗ พยางค์ (รวมเป็น ๑๒ พยางค์ในหนึ่งบาท)
๒.) ลักษณะบังคับ ครุ –ลหุ (ดูผังด้านบนประกอบ)
ครุ-ลหุ แต่ละบาทจะมีลักษณะ คือ
ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ-ครุ .................. ลหุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ
ครุ-ครุ-ลหุ-ครุ-ครุ ................... ลหุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ
ครุ-ครุ-ลหุ-ครุ-ครุ ................... ลหุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ
ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ-ครุ .................. ลหุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ
โดยแต่ละบาทจะแบ่งจังหวะการอ่านเป็น ๒ - ๓ .......... ๓ - ๔ เหมือนกันทุกบาท
๓.) ลักษณะการส่งสัมผัส (ดูผังด้านบนประกอบ)
- สัมผัสภายในบท -
คำสุดท้ายของวรรคแรก เชื่อมสัมผัสไปยังคำที่ ๓ ของวรรคที่ ๒
คำสุดท้ายของวรรคที่ ๒ ส่งสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่ ๓
คำสุดท้ายของวรรคที่สี่ ส่งสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่ ๖
คำสุดท้ายของวรรคที่ ๕ เชื่อมสัมผัสไปยังคำที่ ๓ ของวรรคที่ ๖
และ สุดท้ายของวรรคที่ ๖ ส่งสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่ ๗
- สัมผัสระหว่างบท -
หากแต่งมากกว่า ๑ บท
คำสุดท้ายของบทก่อนหน้า ส่งสัมผัสไปที่คำสุดท้ายในวรรคที่ ๒ ของบทต่อไป
- ตัวอย่างคำประพันธ์ -
- อินทรวงศ์วังสัฏฐฉันท์ ๑๒ -
๐ บิดา /และมารดา มิอะร้า /อร่ามเมลือง
ทำงาน /ซะงกเงือง ทรมาน /สม่ำเสมอ
เพื่อลูก /และเพื่อลูก ธ ก็ปลูก /จะปรนจะเปรอ
บ่พล่าม /บ่พร่ำเพ้อ ขณะเลี้ยง /ดำรงดำรู
๐ พิจารณาจรด พิเคราะห์หมด ณ หมวด ณ หมู่
คนบ้าสิบ้าบู -ชิตรูปพิลึกมิเลือน
สิ้นหวังและสังเวช จะอุเทศก็เห็นสะเทือน
ผิว์แม้นจะมีเหมือน รึเสมอมิมีมิมี
๐ จะยกพระคุณยอ ยศะพ่ออุทิศและพลี
แม่ด้วยเพราะความดี มหึมาน่ะเกินประมวล
เรียงถ้อยระร้อยถัก มนะรักบ่เรบ่รวน
และถ้อยเสมือนทวน ศิระเทิดพิทักษ์และถือ
๐ มิล่วงมิลวงหลอก ระบุบอกระบัดระบือ
สองมือจะกราบมือ บิตุเรศและมาตุรงค์
ขอคำขจายครื้น กละคลื่นขจายและคง
ทยอยจะยืนยง ณ ทะเลตลอดบ่ร้าง
............... ฯลฯ ...............
(กถาจรดปกาศิต (สามแพร่งชีวิตคำฉันท์) : คมทวน คันธนู)
บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล
- Black Sword -
(หมู มยุรธุชบูรพา)
•
กลับสู่หน้า สารบัญ ฉันท์ คลิก •
กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย คลิก •
กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ คลิก •
กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง คลิก •
กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท คลิก •
กระโดดสู่ห้องเรียน กลอนกลบท คลิก •
กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท คลิก