กลบทอธิบดีอักษร  
                            จาก "กลบทศิริวิบุลกิตติ์" โดยหลวงศรีปรีชา (เซ่ง)

                                        ๐ พระเกษแก้วมงกุฏของลูกเอ๋ย      
                                        พระไม่เคยราษร้างห่างบุตรถนอม
                                        เพราะรักษบุตรเหลือรักษจักตรมตรอม     
                                        จะซูบผอมรังสีฉวีวรรณ

                                        เหนปักษีจับต้นพฤกษาเรียง         
                                        เหมือนแม่เคียงพระหัตถ์กอดประคองขวัญ
                                        เที่ยวประพาษในป่ามหาวัน         
                                        เก็บพฤกษ์พรรณผลไม้ให้ภุญชา

                                        จอมกระษัตริย์รำลึกถึงมเหษี                                
                                        ว่าป่านฉะนี้พระน้องของเชษฐา
                                        นิราษร้างห่างห้องอนิจจา         
                                        เคยหรรษาบันเทิงเริงพระทัย

                                        โอ้แม่มิ่งมงคลกระษัตรี         
                                        ป่านฉะนี้น้องรักษจักเปนไฉน
                                        เหนหงษ์ทองล่องเล่นชลาลัย                                
                                        งามประไพรังษีเมื่อลีลา

                                        ลักษณะมารยาทพระยาหงษ์         
                                        เหมือนอย่างลักษณทรงขนิษฐา
                                        พระคิดถึงคะนึงรักษหนักอุรา      
                                        พระหัตถ์ขวาค่อยทรวงทรงพิไร

                                        เหนนกร้องก้องพฤกษาพนาวัน      
                                        ประภาษว่าดวงจันทร์พี่เปนไฉน
                                        นกเอ๋ยรักษเราเร่งรีบเร็วไป         
                                        ทูลกิจในมเหษีว่าพี่จร ฯ
                                           ๑-----------------------๑


กลบทอธิบดีอักษร   ปรากฏอยู่ในการประพันธ์ลำดับที่ ๗๐ ของตำรากลบทศิริวิบุลกิตติ์
                              พิจารณาโดยรวมเห็นว่า มีเพิ่มจากกลอนทั่วไป คือ  

   ๐). กำหนดให้ตลอดทั้งสำนวนการเขียน ไม่อนุญาตให้ใช้คำที่มี (ส. เสือ) และ (ศ. ศาลา) เป็นส่วนประกอบของคำ โดยเด็ดขาด ใช้ได้แต่คำที่มี (ษ. ฤๅษี) เท่านั้น

   หมายเหตุ  :  เนื่องจาก ในกลบทนี้เป็นการบังคับใช้อักษร คำบางคำในตัวอย่างของท่านครูเซ่ง จึงอาจมีการเขียนและสะกดแปลกไปบ้างสำหรับในปัจจุบัน แต่ว่า นี่คือวรรณคดีที่เกิดขึ้นในสมัยอยุธยาตอนปลาย การเขียนและสะกดของคำเหล่านี้จึงถือเป็นปกติของสมัยนั้น มิได้ผิดปกติแต่อย่างใด ดังคำอธิบายส่วนหนึ่งในหมวดความนำหน้า ๒๙-๓๐ ในหนังสือศิริวิบุลกิตติ์ ดังนี้

คุณค่าของศิริวิบุลกิตติ์

    ๑. คุณค่าด้านภาษา   เนื่องจากศิริวิบุลกิตติ์เป็นวรรณคดีที่เกิดขึ้นในสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนปลาย ภาษาที่ใช้แต่งก็เป็นลักษณะของภาษาที่นิยมใช้กันอยู่ในสมัยนั้น อาจจะมีคำที่มาจากภาษาบาลีสันสฤตหรือเขมร ก็ล้วนเป็นคำที่ผู้อ่านเข้าใจได้ เพราะเป็นคำพื้น ๆ ที่ใช้อยู่ในชีวิตประจำวัน ไม่มีคำยากให้ตีความ ส่วนตัวสะกด การันต์ อาจมีผิดแผกไปจากพจนานุกรมบ้างก็คงใช้ไปตามสมัยนิยม... ฯลฯ

อ้างอิง : หนังสือกลบทศิริวิบุลกิตติ์ หน้า ๒๙-๓๐ (หมวดความนำ)

** กลบทนี้มีที่มาปรากฏเฉพาะในตำรา "กลบทศิริวิบุลกิตติ์"  แห่งเดียวเท่านั้น

-๐ กลบทที่อยู่ในกลุ่มเดียวกัน ๐-
      • กลบท สุนทรโกศล ^คลิก
       • กลบท วิมลวาที ^คลิก

              ผิดพลาดประการใดขออภัยไว้ ณ ที่นี้ครับผม
               ...-๐  Black Sword (หมู มยุรธุชบูรพา) ๐-...

                              
                                    • กลับสู่หน้าห้องเรียน กลอนกลบท ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอน ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง  ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน ฉันท์  ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย ^คลิก